ÆФСАТИ

ÆФСАТИ
Тугдзых чи нæу, уыцы сырдты æмæ сыл цуан кæныны бардуаг. Ис йæ фосы æхсæн маргъ дæр – зым. Цæмæн? Уый фæдыл ис иу таурæгъ – «Зым» – Æфсати»-йы. Загъд дзы ис, зæгъгæ, тæрхъус хъæдæй адзæгъæл быдырмæ æмæ æрцард мæргътимæ. Зым та дзæбидырты фæдыл бафтыд.
Уый фыдæй Æфсати æмæ мæргъты бардуаг Кæрчигуылой фæзулдзых сты. Алчидæр сæ агуырдта йæхион. Сæ хъаст бахастой Хуыцаумæ. Уый тæрхъусы ныууагъта Кæрчигуылойы бар, зымы та – Æфсатийы. Уæдæй фæстæмæ зым дзæбидыртимæ уæлвонг хæхты цæры, тæрхъус та – мæргътимæ дæлвæзты.
Æфсатийы бадæн у хæхты бæрзонддæр, таурæгътæм гæсгæ, Адайы хох. Æфсатийыл арæхдæр æмбæлæм Нарты кадджыты, ис ыл ирон адæмон зарджытæ цалдæр варианты. Бынтон диссаг та рауад Къостайы фыст уацмыс «Æфсати».
Æфсати у Хуры фырт, ис ын авд фырты æмæ иунæг чызг Аханат (хонынц ма йæ Хайырхъыз дæр).
Йæ кæстæр æфсымæр Хуыджыры та у æрсыты æмæ хъæддаг хуыты бардуаг.
Æфсатийы цæрæн бынат у мусонг. «Комиайы-фырты зарæг» нын куыд зæгъы, афтæмæй мусонгæн йæ къултæ сты сагдзармæй, йæ сæр – æрсдзæрмттæ, йæ бын та – сæгъдзæрмттæй, йæ алы къулыл – саджы стджытæй рагъæнтæ. Хæлар æмæ уарзонæй цæры Нарты гуыппырсартимæ. Хайджын сты йæ фосæй. Уæрхæгæн йæ фаззон фыртты райгуырды боны фарнæн скодта нæртон куывд сырды фыдæй. Ацæмæзы усаг Агуындæйы æвзист уæрдоны ифтыгъд уыдис авд сæрджын саджы – Æфсатийы лæвар. Кадæг «Нарты сау рувасдзарм»-ы Уырызмæджы кæлæнгæнæг ус куыдз куы фестын кæны, æмæ куыдзы цардæй куы сфæлмæцы, уæд æм арсы хуызы æххуысмæ фæзыны Æфсати. Æмæ йын бацамоны, кæлæнгæнæгæй куыд фервæзæн ис, йе 'рдзон хуыз ын куыд райсæн ис, уый.
Нæртон адæм цæмæ баулæфынц Æфсатимæ, уый сын рæдауæй сæххæст кæны. Кадæг «Дауджыты лæвæрттæ Сосланæн»-ы Æфсати зæгъы: «Хорз, бахай кæндзынæн æз Нартæн мæ фосæй, фæлæ бынтон лæвар нæ: цуанон-иу цуаны куы цæуа, уæд-иу рахæссæд йемæ æртæ чъирийы æмæ-иу сæ æфцæгыл мæ ном ссарæд. Стæй-иу сау хохы сырд куы амара, уæд-иу ын йæ рахиз сгуы радтæд, фыццаг ыл чи сæмбæла, уымæн – æмбæлæггаг». Уыцы фæтк-фæдзæхст фидар æвæрд уыд æрæджийы онг дæр ма ирон цуанæттæм.
Æфсати уыд Нарты æмæ ирон адæмы уарзондæр зæдтæй иу. Уыцы æнкъа-рæн нæм æрхæццæ абоны онг. Йæ фæлгонц, йæ зарджытæ нын сты æхцон. Йæ фæлгонц йæхимæ тынг здахы ирон нывгæнджыты æргом. Ныв æй кæнынц. Уæлдай зындгонддæртæ дзы сты Тугъанты Махарбеджы конд ныв Къостайы «Æфсати»-мæ гæсгæ æмæ Дзбойты Михалы скульптурæ Буронæй Цъæйы коммæ бахизæны.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Полезное


Смотреть что такое "ÆФСАТИ" в других словарях:

  • Æфсати — см. Æфсати – перевод Æфсати – уæларвцæрæг, «уæздан» хъæддар цæрæгойты хицау, цуанæтты бардуар. Ирон Нарты кадджыты Æфсати ис диссаджы сызгъæрин уадындз, балæвар æй кодта разагъды нарты Ацæмæзы фыдæн. Ацæмæз Агуындæйы куы хаста, уæд Æфсати бафыста …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Æфсати – перевод — см. Æфсати Афсати – небожитель, «хозяин» благородных диких животных, покровитель охотников. В осетинком Нартовском эпосе также обладатель чудесной золотой свирели, которую он подарил отцу знаменитого нарта Ацамаза. При женитьбе Ацамаза на Агунде… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БОРÆТЫ ЦЪÆХ ХÆРÆР — Хæрæджы кой арæх ис ирон адæмон сфæлдыстады. Борæты цъæх хæрæг æндæр у. Уый раздæр уыд кæлæнгæнæг ус æмæ Уырызмæджы йæхимæ басайдта. Уыд æм Нымæтын ехс. Уый фæрцы Уырызмæджы фестын кодта фыццаг бæх, стæй – хæрæг, фæстагмæ та – куыдз. Куыдз куы… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • КОМИАТЫ ДЗАМБОЛАТ — Таурæгъон цуанон, Æфсатийы хæлар. Ирон адæмон сфæлдыстады ис цалдæр зарæджы: «Комиайы фырт», «Æфсати æмæ Комиайы фырты зарæг» æмæ æндæртæ. Уым æй хонынц, æссон лæг у, зæгъгæ. Æфсатийæн уыд авд фырты æмæ иу чызг Хаирхъыз. Йæ фырттæ балцы куы… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • АЦÆМÆЗ — Нарты Ацæйы кæстæр фырт. Алæгатæй. Кадæг «Ацæмæз æмæ Насран æлдар» зæгъы: «Ацæтæй мыггаг нал уыдис – Ацæ йæхæдæг зæронд баци, йæ фырт Ацæмæз та ма дзидзидай уыдис». Ахæм уавæры æрæййæфта зæронд Ацæйы йæ хæрæфырт Насран æлдары усы скъæфты рæстæг,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Ацæмæз — см. Ацæмæз – перевод Ацæмæз – сызгъæрин удæвдзы хицау Нарты кадджыты. Йæ фыдæн ын æй балæвар кодта «цырдкъах» Æфсати. Ацæмæз йæ диссаджы уадындзæй æдзух цæгъды, Сайнæг æлдары чызг Агуындæ – рæсугъд кæм цæры, уыцы Сау хохы сæр. Йæ сызгъæрин… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХАИРХЪЫЗ — Æфсатийы иунæг чызг, хонынц æй Бæстырæсугъд, стæй Аханат дæр. Иуахæмы йæ хъæдсур, гъорыхор, цъæх бирæгъ хæйрæг (Зарæг «Комиайы фырт») аскъæфы. Æфсати фæфæдис таурæгъон цуанон Комиайы фыртмæ. Уый тыхгæнæджы йæ сыгъзæрин саутæфтыд хæтæлæй мæлæтдзаг …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Ossetian mythology — The mythology of the Ossetian people of the Caucasus region contains several gods and supernatural beings. The religion itself is believed to be of Sarmatian origin, but contains many later elements from Christianity, and the Ossetian gods are… …   Wikipedia

  • Афсати — Скульптура Афсати Афсати (осет. Æфсати)  в осетинской …   Википедия

  • Mythologie ossète — La mythologie des ossètes, peuple actuel du Caucase, comprend un certain nombre de divinités et d êtres aux pouvoirs surnaturels, le tout teinté d influences chrétiennes et musulmanes, ainsi les noms de dieux correspondent souvent à des noms de… …   Wikipédia en Français


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»